Funkcjonalna kuchnia – podstawowe zasady urządzania kuchni w mieszkaniu

1. Podział na strefy robocze: 5 stref w kuchni funkcjonalnej

Nie w każdej kuchni musi być jadalnia. Połączenie tych 2 pomieszczeń w jedno, rozdzielenie ich lub np. wydzielenie strefy jadalnianej w salonie to z jednej strony kwestia indywidualnych preferencji, a z drugiej: przestrzeni, którą się dysponuje.

Ale każda funkcjonalna kuchnia powinna składać się z pewnych 5 podstawowych stref roboczych. Dzięki temu faktycznie będziesz mieć pod ręką wszystko to, co jest potrzebne do przyrządzania oraz serwowania posiłków. Strefy robocze, które mamy na myśli, to:

1. Strefa przygotowywania posiłków – przestrzeń robocza kuchni służąca do krojenia składników oraz przechowywania akcesoriów związanych z przygotowywaniem posiłków, takich jak stojak z nożami czy deskami do krojenia, robot kuchenny etc. To więc blaty robocze i ewentualna wyspa kuchenna.
2. Strefa gotowania – część kuchni, w której znajdują się sprzęty umożliwiające gotowanie, pieczenie i odgrzewanie. Czyli np. kuchenka, płyta indukcyjna, piekarnik, kuchenka mikrofalowa, okap, czajnik, Air Fryer itp.
3. Strefa przechowywania – wybrane szafki kuchenne górne i dolne, w których znajdą się naczynia, garnki, akcesoria takie jak chochle, małe AGD (np. mikser, blender ręczny), sztućce i tak dalej. Strefa przechowywania w funkcjonalnej kuchni przylega do strefy gotowania, dzięki czemu nie trzeba daleko sięgać, by postawić patelnię na kuchence lub rozpocząć nakładanie posiłku na talerze.
4. Strefa zapasów – też służy do przechowywania, ale suchej żywności, herbaty, kawy oraz świeżego jedzenia. Strefę zapasów tworzą zatem wybrane górne i dolne szafki kuchenne, a także lodówka oraz zamrażarka. Dobrą praktyką, która ułatwia rozpakowywanie zakupów oraz kompletowanie składników do gotowania, jest przechowywanie suchej żywności w szafkach znajdujących się tuż obok lodówki. Tak by wszystko znajdowało się w jednej strefie zapasów.
5. Strefa zmywania – czyli zlew, suszarka, zmywarka oraz kosze na śmieci. Tak, to właśnie z ergonomii wziął się zwyczaj przechowywania śmietników w szafce pod zlewozmywakiem 😊 W strefie zmywania warto uwzględnić również miejsce do przechowywania podstawowych akcesoriów do mycia naczyń i sprzątania blatów, np. kapsułek do zmywarki, ściereczek, gąbek, płynu do mycia naczyń, worków na śmieci, ręczników papierowych, zmiotki z szufelką etc.

Sprawdź też: Wykończenie pod klucz bezpośrednio przez dewelopera – dlaczego warto to rozważyć?

2. Zasada trójkąta roboczego dla właściwej ergonomii

Nie da się urządzić funkcjonalnej kuchni bez uwzględnienia w jej projekcie zasady trójkąta roboczego (inaczej: funkcjonalnego). Co to takiego?

Zasada trójkąta funkcjonalnego mówi o rozmieszczeniu lodówki, kuchenki oraz zlewozmywaka na mapie trójkąta, możliwie jak najbliżej siebie. Takie rozstawienie tego podstawowego wyposażenia pozwala na wygodną pracę i sprawne poruszanie się w kuchni, a także ułatwia właściwe zagospodarowanie szafek kuchennych. Bo trójkątne rozplanowanie kuchenki, lodówki i zlewu sprawia, że strefa gotowania, strefa zmywania i strefa zapasów znajdują się odpowiednio blisko siebie.

Omawiana zasada trójkąta roboczego określa optymalne odległości pomiędzy wyposażeniem:

• lodówka-kuchenka – między 120 cm a 270 cm odstępu,
• lodówka-zlewozmywak – między 120 cm a 210 cm odstępu,
• kuchenka-zlewozmywak – między 120 cm a 210 cm odstępu.

Wskazuje się również, że w trójkącie funkcjonalnym suma wszystkich boków trójkąta nie powinna być mniejsza niż około 390 cm i większa niż 780 cm.

3. Odpowiedni układ mebli – poszukiwanie trójkąta roboczego

Żeby móc wykonać projekt kuchni zgodnie z zasadą trójkąta roboczego, istotny jest odpowiedni układ mebli kuchennych oraz sprzętu AGD. Przyjrzyjmy się pokrótce sześciu najbardziej popularnym układom i sprawdźmy, czy umożliwiają rozplanowanie trójkąta funkcjonalnego.

• Kuchnia jednorzędowa – układ, w przypadku którego wszystkie szafki oraz sprzęty znajdują się w jednej linii, wzdłuż tej samej ściany. Ze względu na takie rozstawienie zastosowanie zasady trójkąta funkcjonalnego będzie niemożliwe, zatem kuchnia jednorzędowa jest najmniej ergonomicznym układem. Zazwyczaj sprawia też, że każda ze stref roboczych jest niewielka.
• Kuchnia dwurzędowa – całe wyposażenie kuchni jest podzielone na dwie równoległe linie. Taki układ stosuje się najczęściej w bardzo małych, podłużnych, wąskich kuchniach. Wzdłuż jednej dłuższej ściany przebiega jeden rząd zabudowy kuchennej, a wzdłuż równoległej dłuższej ściany: drugi rząd. Tutaj wdrożenie zasady trójkąta roboczego jest bardzo proste.
• Kuchnia w kształcie litery L – z zabudową kuchenną rozłożoną na dwie prostopadle do siebie przylegające ściany. W przypadku kuchni w kształcie litery L zastosowanie zasady trójkąta funkcjonalnego nie sprawia w zasadzie żadnego kłopotu, bo cała kuchnia ma kształt trójkąta. Zazwyczaj w narożniku planuje się blat roboczy, przy krótszej ścianie: kuchenkę lub lodówkę, a przy dłuższej: zlewozmywak i lodówkę/kuchenkę. Ten układ kuchni cieszy się sporą popularnością w przypadku aneksów kuchennych.
• Kuchnia w kształcie litery G – meble kuchenne i sprzęty są rozstawione wzdłuż trzech ścian, a od jednej z bocznych odchodzi dodatkowo półwyspa, która częściowo zamyka kuchnię. To również popularne rozwiązanie dla kuchni połączonych z salonem, szczególnie gdy chce się wyraźnie oddzielić od siebie te dwie strefy mieszkalne. I ponieważ ma się do zagospodarowania aż trzy ściany, to wdrożenie zasady trójkąta roboczego jest bardzo proste.
• Kuchnia w kształcie litery U – trochę taka kuchnia dwurzędowa, ale z zagospodarowaniem dodatkowo jednej z krótszych ścian łączących ze sobą dwie równoległe. Tutaj również łatwo o wprowadzenie trójkąta roboczego: przy najkrótszej ścianie może znajdować się zlewozmywak, przy jednej dłuższej lodówka, a przy drugiej kuchenka.
• Kuchnia z wyspą kuchenną – może być to kuchnia jednorzędowa albo w kształcie litery L, ale wzbogacona dodatkowo o wyspę kuchenną. To rozwiązanie, które znacznie podnosi funkcjonalność i ergonomiczność kuchni (szczególnie jednorzędowej) oraz pozwala na proste wdrożenie zasady trójkąta roboczego: na wyspie, poza blatami roboczymi, może znajdować się zlewozmywak lub kuchenka i okap.

4. Funkcjonalne meble kuchenne o właściwej wysokości

Żeby urządzić funkcjonalną kuchnię, trzeba też mieć na szczególnej uwadze odpowiednią wysokość blatów roboczych oraz wiszących szafek. Bo w końcu trudno mówić o wygodnej przestrzeni do gotowania i krojenia, kiedy blaty są osadzone za wysoko lub za nisko dla mieszkańców, a do górnych mebli trzeba stawać na palcach albo wiszą w zbyt małej odległości od blatów.

Idealna wysokość jest uzależniona od wzrostu użytkowników mieszkania. No ale wiadomo, raczej rzadko dochodzi do sytuacji, w której wszyscy mieszkańcy mierzą sobie tyle samo cm. Przyjmuje się jednak, że wysokość blatów roboczych, która będzie wygodna dla większości osób, to 85-110 cm.

Gdy jednak rodzina składa się z osób ponadprzeciętnie wysokich lub np. niskorosłych, to konieczne będzie zamówienie mebli na wymiar, dostosowanych do wzrostu. Ogólna zasada mówi o tym, że blat roboczy powinien się znajdować ok. 10-15 cm poniżej łokcia mieszkańca (tego, który najczęściej gotuje 😊).

A co z górną zabudową kuchni? Między blatami a spodem szafek wiszących należy zachować odległość ok. 50 cm, z kolei wysokość tych szafek to zwykle ok. 40-100 cm. O jej wyborze z jednej strony decyduje wysokość mieszkania, z drugiej: wygoda korzystania z kuchni. Konieczność stawania na schodku, by sięgnąć do najwyższych półek w wiszącej szafce, obniża funkcjonalność kuchni. Z drugiej strony może być to odpowiednie miejsce do przechowywania np. bardzo rzadko używanych, małych sprzętów AGD lub dużych zapasów.

5. Układ kuchni funkcjonalnej a rozkład gniazdek

Wiesz, że w przypadku kupowania mieszkania od dewelopera, jeszcze przed jego wykończeniem, możesz mieć wpływ na rozkład gniazdek elektrycznych w lokalu? Taka opcja przysługuje w ramach zmian lokatorskich, które spokojnie przeprowadzisz przy zakupie mieszkania w M Development.

A odpowiedni układ gniazdek ma spore znaczenie, szczególnie gdy chce się urządzić funkcjonalną kuchnię. Gniazdka muszą zostać rozplanowane w taki sposób, by umożliwiały zachowanie zasady trójkąta roboczego przy wstawianiu płyty indukcyjnej z piekarnikiem elektrycznym oraz lodówki. Trzeba też pamiętać o wydzieleniu strefy zmywania (podłączenie zmywarki), gniazdkach nad blaty robocze (np. do czajnika elektrycznego) oraz innych, dopasowanych do indywidualnych oczekiwań.

Przeczytaj też: Zmiany lokatorskie – co to jest i jakie można wprowadzić?