Ekologiczne osiedle – czym się charakteryzuje i dlaczego warto takie wybrać? 

Budowa ekologicznych osiedli zaczyna się od projektu przyjaznego środowisku

Ekologiczne osiedla mieszkaniowe, aby mogły nosić ten zaszczytny tytuł, muszą być tworzone w duchu eko już od samego projektu. Przeprowadzana jest dokładna analiza terenu przyszłej działki, w trakcie której specjaliści ustalają, co się wcześniej na niej znajdowało oraz weryfikują dopasowanie planowanej inwestycji do istniejącego już otoczenia.

W przypadku planu budowy ekologicznego osiedla na terenach zielonych dobrą praktyką jest uwzględnienie w projekcie maksymalnego „zrekompensowania naturze” odebranej zieleni np. poprzez zielone strefy wspólne czy ogrody deszczowe.

Standardy zrównoważonego budownictwa kreują w dużym stopniu certyfikaty ekologiczne takie jak BREEAM oraz LEED:

• BREEAM – Building Research Establishment Environmental Assessment Method, globalna metoda wielokryterialnej certyfikacji budynków, która ocenia, w jakim stopniu budynek jest przyjazny środowisku oraz ludziom. Obejmuje 10 kategorii, w tym energooszczędność, dojazd do nieruchomości czy sposób zarządzania odpadami.
• LEED – Leadership in Energy and Enviromental Design, globalny certyfikat ekologiczny będący wynikiem wielokryterialnej oceny budynków pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne. W trakcie oceny przyznawane są punkty (maksymalnie 110), a na ich podstawie: poziom certyfikatu.

Zrównoważone budownictwo a bryła budynku

Istotnym punktem projektowania ekologicznego osiedla mieszkaniowego jest wybór takiej bryły budynków, by zapewniała jak najwyższą efektywność energetyczną.

Najlepsze wyniki daje pod tym względem prosta bryła, maksymalnie zbliżona do prostokąta lub kwadratu, bez wnęk, wykuszy czy balkonów, z prostym dachem. Taki kształt budynków składających się na ekologiczne osiedla przyszłości umożliwia jak najmniejsze straty ciepła, a tym samym sprawia, że staje się bardziej energooszczędny. Co z kolei jest wartością dodaną nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również przyszłych mieszkańców nowoczesnego osiedla. I wciąż daje spore możliwości pod względem designu.

Zeroemisyjność budynków

Niezwykle istotna w ekologicznych inwestycjach jest zeroemisyjność nieruchomości. Oznacza wyposażanie oraz samo projektowanie i budowę ekologicznych osiedli w taki sposób, by korzystanie z nieruchomości nie emitowało dwutlenku węgla (CO2) oraz innych gazów cieplarnianych.

Uzyskanie zeroemisyjności budynków umożliwiają:

• systemy wykorzystujące odnawialne źródła energii (OZE) – takie jak pompy ciepła, kotły na pellet,
• ekologiczne technologie – energooszczędne oświetlenie, retencja deszczówki, smart home i wiele innych,
• wysoka efektywność energetyczna nieruchomości – np. poprzez wspomniane zastosowanie odpowiedniej bryły budynków czy korzystanie z OZE.

Zielone strefy wspólne

Jak wspomnieliśmy, projektanci ekologicznych osiedli powinni „oddawać” naturze jak najwięcej zieleni na terenach zajętych inwestycją mieszkaniową. Zatem starają się projektować tereny zielone wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

Jedną z metod takiej „rekompensaty” jest tworzenie zielonych stref wspólnych, np. poprzez zazielenienie przestrzeni między budynkami czy uwzględnianie w projekcie inwestycji miniparków. To miejsca spotkań mieszkańców i wypoczynku, z roślinnością przy ścieżkach, dookoła placów zabaw, chodników czy zewnętrznych siłowni. Zielone strefy wspólne uzupełniają często takie przyjazne środowisku rozwiązania, jak zbiorniki retencyjne czy hotele dla owadów (o których opowiadamy więcej w dalszej części artykułu), a nawet małe szklarnie.

Naturalne surowce i ekologiczne materiały

Zrównoważone budownictwo ma za zadanie minimalizować negatywny wpływ nieruchomości (i ich eksploatacji) na środowisko naturalne, a także na zdrowie ludzi. Istotnym elementem jest tutaj efektywne wykorzystywanie zasobów – również podczas wznoszenia budynków.

Dlatego ekologiczne osiedla powstają z naturalnych surowców oraz ekologicznych materiałów budowlanych, o jak najniższym śladzie węglowym. Wykorzystywane są między innymi drewno, pustaki ceramiczne, płyty wiórowo-cementowe, cegły z recyklingu, a także glina i słoma.

Naturalne surowce służą nie tylko do wznoszenia osiedli przyjaznych środowisku, ale również do wykończenia mieszkań. Słoma, drewno, rattan oraz różnego rodzaju kamienie z odzysku i naturalne tkaniny umożliwiają uzyskanie designerskiego, ekologicznego wnętrza, a przy tym są bezpieczne i (pozyskiwane w odpowiedni sposób) nie mają negatywnego wpływu na przyrodę.

Ekologiczne technologie tworzące ekologiczne osiedla

Nowoczesne ekologiczne technologie to już praktycznie symbol eko osiedli. Zróżnicowane, innowacyjne rozwiązania równocześnie ułatwiają życie mieszkańcom, obniżają ich rachunki oraz pozostają przyjazne środowisku. Należą do nich między innymi:

Zielona energia

Osiedla przyjazne środowisku powinny minimalizować pobór energii z sieci miejskiej w jak największym stopniu. Podstawowym rozwiązaniem jest tutaj wykorzystywanie zielonej energii – np. poprzez uwzględnienie w projekcie paneli fotowoltaicznych. W parze z udziałem OZE idą technologie i rozwiązania, które ograniczają zużycie energii, zarówno prądu z sieci miejskiej, jak i tego zielonego. To między innymi energooszczędne oświetlenie, duże przeszklenia czy smart gniazdka.

Zielona energia jest wykorzystywana na ekologicznych osiedlach mieszkaniowych również do ogrzewania pomieszczeń, np. z pompą ciepła. A efektywność zarządzania energią podnoszą takie ekologiczne technologie, jak termostaty czy systemy rekuperacji.

Mieszkańcy naszego osiedla domów Leśna Przystań mogą cieszyć się dostępem do pomp ciepła współpracujących z rekuperatorem. Dzięki takiemu połączeniu budynki są nie tylko efektywnie ogrzewane, ale również wentylowane z równoczesnym odzyskiem ciepła i filtracją powietrza.

Smart home

Innowacyjne technologie oraz systemy automatyki domowej, które składają się na smart home, równocześnie zapewniają wysoki komfort życia mieszkańców oraz zwiększają efektywność zarządzania energią. Najbardziej popularne ekologiczne rozwiązania to tutaj między innymi:

• zaawansowane systemy monitorowania zużycia prądu oraz wody,
• głowice termostatyczne,
• zdalne sterowanie oświetleniem, roletami, ogrzewaniem, gniazdkami czy sprzętem AGD i RTV,
• zautomatyzowane zarządzanie oświetleniem – np. wyłączanie się prądu w pustych pomieszczeniach (czujniki ruchu) czy dostosowywanie poziomu oświetlenia do warunków atmosferycznych,
• zautomatyzowane zarządzanie klimatyzacją i ogrzewaniem – przede wszystkim dostosowywanie poziomu ogrzewania/chłodzenia pomieszczeń do aktualnych warunków pogodowych.

Ekologiczne osiedle a bioróżnorodność

Osiedle przyjazne środowisku ma nie tylko minimalizować negatywny wpływ eksploatowania budynków na naturę, ale również być zaprojektowane w taki sposób, by natura była elementem osiedla. Ważnym, szanowanym, mile widzianym i rozumianym. W tym celu stosuje się różne rozwiązania, takie jak:

Zielone osiedla z zielonymi dachami

Zielone dachy to systemy pokrycia dachowego, których wierzchnią część pokrywają różnego rodzaju rośliny. Mogą przypominać ogrody, umożliwiać przechadzanie się między krzewami i wymagać ich doglądania przez człowieka (dachy intensywne) albo być w pełni samowystarczalne, nie potrzebować opieki, ale też nie pozwalać na „zwiedzanie” (dachy ekstensywne).

Zielony dach pełni kilka ważnych funkcji:

• zatrzymuje deszczówkę, po czym powoli odparowuje ją do atmosfery,
• zabezpiecza budynek przed nagrzewaniem się,
• zwiększa bioróżnorodność osiedla,
• pozytywnie wpływa na jakość powietrza.

Ogrody deszczowe

Ogrody deszczowe wyglądają jak zwykłe ogrody, ale kryje się pod nimi innowacyjne rozwiązanie, które zwiększa retencję wód opadowych. W największym uproszczeniu: specjalne warstwy gromadzą deszczówkę, ta jest następnie naturalnie filtrowana przez korzenie roślin (odpowiednio wyselekcjonowanych), po czym odprowadzana do gruntu. Ten system nie tylko sprawia, że ogród staje się samowystarczalny, ale też chroni przed podtopieniami terenu w trakcie deszczów nawalnych lub przed jego wysuszeniem podczas suszy.

Domki dla owadów

Domki, nazywane również hotelami dla owadów to niewielkie budowle, które stanowią schronienie i umożliwiają bezpieczne tworzenie owadzich gniazd. Mają za zadanie zwiększyć bezpieczeństwo zapylaczy i innych pożytecznych owadów (np. pszczół, motyli, biedronek czy złotooków), szczególnie w okresie zimowym.